Υγεία & Πρόνοια
Η Υγεία είναι το πιο πολύτιμο αγαθό. Το ΓεΣΥ είναι μια μεγάλη κατάκτηση. Όμως υπάρχουν προβλήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης: τα κρατικά νοσηλευτήρια είναι υποστελεχωμένα, στον ιδιωτικό τομέα λίγοι μεγάλοι όμιλοι συγκεντρώνουν δύναμη δημιουργώντας ολιγοπώλιο, ενώ οι ασθενείς συναντούν λίστες αναμονής, βλάβες στο λογισμικό και ελλείψεις σε ειδικούς γιατρούς. Ένα τεράστιο κενό είναι και η ιατρική αμέλεια: σήμερα ο πολίτης πρέπει να απευθυνθεί σε δικηγόρο που αναζητά μόνος του γιατρούς για γνωματεύσεις. Αυτό οδηγεί σε καθυστερήσεις, κόστος και ανασφάλεια.
Στόχος μια Κύπρος όπου:
- Τα κρατικά νοσοκομεία λειτουργούν με ποιότητα, αξιοπρέπεια και επάρκεια προσωπικού.
- Ο ιδιωτικός τομέας δεν μονοπωλεί την υγεία αλλά λειτουργεί με υγιή ανταγωνισμό.
- Ο ασθενής προστατεύεται πραγματικά, με θεσμούς που εξετάζουν ακόμη και περιπτώσεις ιατρικής αμέλειας.
- Οι γιατροί και οι επαγγελματίες υγείας αξιολογούνται, εκπαιδεύονται συνεχώς και εξελίσσονται μαζί με την επιστήμη.
- Η δικαιοσύνη για θέματα υγείας στηρίζεται σε επιστημονική γνώση και εξειδίκευση.
Συγκεκριμένες Προτάσεις – Υλοποιήσιμες
Πρόσληψη προσωπικού, σύγχρονος εξοπλισμός, τακτικοί αυστηροί έλεγχοι ποιότητας.
Έλεγχος συγχωνεύσεων που δημιουργούν ολιγοπώλια, δημοσιοποίηση συμβάσεων και τιμών στο ΓεΣΥ.
Αναβάθμιση του λογισμικού, εναλλακτικές διαδικασίες όταν υπάρχουν βλάβες, στόχοι μείωσης λιστών αναμονής.
Να εξετάζει φακέλους με ιατρούς-εμπειρογνώμονες, σε συνεργασία με τον δικηγόρο του ασθενή· να παρέχει τεκμηριωμένη γνωμάτευση για το αν υπάρχει αμέλεια.
Συμπεριλαμβανομένης της ιατρικής αμέλειας, δυνατότητα μεσολάβησης και παραπομπής.
Με διαφάνεια και αυστηρή αξιολόγηση, ώστε οι υποθέσεις να κρίνονται δίκαια.
Όπως ήδη ισχύει για τους δικηγόρους, ώστε να διασφαλίζεται συνεχής ποιότητα θεραπείας και διάγνωσης.
Προσωρινή οικονομική ενίσχυση από ειδικό ταμείο, μέχρι την τελική δικαστική απόφαση.
Παραδείγματα / Καλές Πρακτικές
Ηνωμένο Βασίλειο (NHS)
Διαθέτει ανεξάρτητο «Ombudsman» για παράπονα και ιατρικά λάθη.
Σουηδία
Έχει ειδικό σύστημα αναφοράς ιατρικών σφαλμάτων που εστιάζει στη γρήγορη διερεύνηση και πρόληψη.
Γαλλία
Αυστηρός κρατικός έλεγχος στα δημόσια νοσοκομεία, ενώ παράλληλα υπάρχει υποχρεωτική συνεχιζόμενη εκπαίδευση γιατρών.
Ολλανδία
Μεικτό σύστημα με ισχυρή εποπτεία για αποτροπή μονοπωλίων· θεσμοθετημένα μητρώα εμπειρογνωμόνων για δικαστικές υποθέσεις υγείας.
«Ο ασθενής στο κέντρο – με ισχυρά νοσοκομεία και δικαιοσύνη»
Τρίτη Ηλικία – Ζωή με Αξιοπρέπεια
Συχνά μιλάμε για τη νεολαία – και σωστά. Αλλά ξεχνάμε την τρίτη ηλικία, που μεγάλωσε τη χώρα μας και δικαιούται να ζει με αξιοπρέπεια. Πολλοί ηλικιωμένοι σήμερα ζουν μόνοι, με χαμηλές συντάξεις και ελάχιστη φροντίδα. Τα κρατικά γηροκομεία είναι λίγα, συχνά παλιά και υποστελεχωμένα, ενώ η ιδιωτική φροντίδα είναι ακριβή. Η κοινωνία μας πρέπει να δείξει ότι δεν αφήνει κανέναν πίσω.
Όραμά μας, μια Κύπρος όπου:
- Οι ηλικιωμένοι έχουν αξιοπρεπή στέγη και φροντίδα, είτε σε γηροκομεία είτε στο σπίτι τους.
- Υπάρχουν κοινότητες ηλικιωμένων που προσφέρουν κοινωνική ζωή, δραστηριότητες και υγεία.
- Η τρίτη ηλικία γίνεται ενεργό κομμάτι της κοινωνίας, όχι στο περιθώριο.
- Οι ορεινές και ημιαστικές περιοχές αναζωογονούνται με τέτοιες κοινότητες, φέρνοντας ξανά ζωή στην ύπαιθρο.
Συγκεκριμένες Προτάσεις – Υλοποιήσιμες
Σύγχρονες υποδομές, επαρκές προσωπικό και ανθρώπινες συνθήκες.
Ώστε να πληρούν υψηλά στάνταρ ποιότητας.
Βασική ιατρική παρακολούθηση, φάρμακα, διατροφή και στήριξη σε ηλικιωμένους που ζουν μόνοι.
Ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπιστία και η ποιότητα φροντίδας.
Με κοινωνικές, πολιτιστικές και ψυχολογικές δραστηριότητες, ώστε να μην μένουν απομονωμένοι.
Ειδικά χωριά ή οικισμοί για ηλικιωμένους, με κοινόχρηστους χώρους, δραστηριότητες, φροντιστές. Μπορούν να δημιουργηθούν και σε ορεινές περιοχές, δίνοντας ζωή στην ύπαιθρο.
Ο ηλικιωμένος παραχωρεί το σπίτι του σε νεαρό ζευγάρι και σε αντάλλαγμα αποκτά διαμονή σε σύγχρονο γηροκομείο ή κοινότητα τρίτης ηλικίας. Έτσι εξασφαλίζεται αξιοπρέπεια, φροντίδα και διαδοχή.
Παραδείγματα / Καλές Πρακτικές
Σουηδία & Δανία
«Senior villages» όπου οι ηλικιωμένοι ζουν μαζί με υποστήριξη και κοινότητες δραστηριοτήτων.
Ολλανδία
Διασύνδεση φοιτητών με ηλικιωμένους σε κοινές κατοικίες (win-win: οι φοιτητές μένουν με χαμηλό κόστος, οι ηλικιωμένοι έχουν παρέα).
Ιαπωνία
Μικρές κοινότητες ηλικιωμένων σε αγροτικές περιοχές, που στηρίζουν την τοπική οικονομία και προσφέρουν κοινωνική ζωή.
Γαλλία
Ενισχυμένα κέντρα ημέρας που λειτουργούν ως «δεύτερο σπίτι» για ηλικιωμένους με χαμηλή σύνταξη.
«Η τρίτη ηλικία αξίζει ζωή με αξιοπρέπεια»